Beel
| Quote
AlexNL (do 24 mrt 2016 22:54:12
Er zijn tenslotte geen andere partijen die een product in de catalogus hebben staan dat zo flexibel is als het FLIRT-platform, noch zijn er fabrikanten die zo snel kunnen leveren. En ja, dat hebben die andere fabrikanten aan zichzelf te danken...
Bovenstaande opmerking blinkt uit door eenvoud maar schreeuwt ook om enige nuancering. Stadler heeft zijn sterke kanten en is absoluut goed bezig, maar het is niet zo dat Stadler alleen maar slim is en andere fabrikanten dom. Hoe zit het dan wel?
Zo’n 1,5 jaar gelden heb ik hier op dit forum al eens voorspeld dat de Stadler-Flirt de grote ‘winnaar’ zou gaan zijn van de toen nog lopende aanbestedingen voor nieuwe concessies. Die voorspelling was gebaseerd op logica. Kenmerkend voor de huidige Nederlandse materieel-markt is namelijk dat de partij die als eerste een bepaald materieeltype heeft geleverd een voorsprong opbouwt die vrijwel niet meer is in te halen. Nu is dat Stadler, maar het had net zo goed Alstom of Siemens kunnen zijn, om maar eens wat te noemen.
De belangrijkste reden daarvoor is gelegen in de toelating van het materieel. Voor het succesvol doorlopen van een (eerste) toelatingsprocedure heb je als fabrikant ongeveer een jaar nodig. Als je die toelating eenmaal hebt, dan kunnen vervolgbestellingen veel sneller geleverd worden. In de praktijk dus ongeveer een jaar sneller dan vergelijkbare treinen van de concurrentie. De daadwerkelijke bouwtijd bedraagt circa 1,5 jaar en dat is voor alle fabrikanten met vergelijkebare concepten (die hebben ze echt) ongeveer gelijk.
Daarbij komt nog dat de kosten van zo’n eerste toelating enkele miljoenen Euri’s kost. Dat zijn kosten die er aardig in kunnen hakken bij een relatief kleine materieelserie, en dat is waar het in ons land toch vaak over hebben.
Stadler is er in geslaagd om als eerste een trein van het type Flirt-3 te leveren die ook toegelaten is in Nederland, en heeft dus nu die voorsprong. Zoals gezegd, het had net zo goed een andere fabrikant kunnen zijn.
Die voorsprong heeft Stadler opgebouwd doordat Abellio-Deutschland in 2013 de concessie won voor de verbinding tussen Düsseldorf naar Arnhem via Emmerich, en vervolgens de Flirt 3 bestelde. Waarom deed Abellio dat? Niet vanwege de ultra-snelle levertijd, maar vanwege het beste commerciële aanbod, wat overigens nog steeds een goede prestatie is van Stadler. Ik meet dat deze concessie aan het eind van dit jaar van start gaat. Je ziet dus dat ook Stadler dan ruim 3 jaar nodig heeft om een trein te leveren die ook is toegelaten in Nederland. En dat voor een trein die al is toegelaten in Duitsland.
Vervolgens wordt het bijna prijsschieten. Abellio-Nederland bestelt 2-baks Flirts voor Gouda-Alphen, niet helemaal hetzelfde als die van Abellio-Deutschland, maar wel met veel overeenkomsten (standaardisatie) waardoor de toelating aanzienlijk korter verloopt en de prijs per treinstel een stuk lager is (zeker voor 6 stuks) dan die van de concurrentie. Vervolgens krijgt Stadler in 2014 een opdracht van NS, die een spoedbestelling doet voor 58 stuks, zowel 3-tjes als 4-tjes.
Het is dus helemaal niet vreemd als vervolgens Syntus en (naar ik aanneem) Arriva ook Flirts gaan bestellen. De tijd tussen gunning en aanvang van de concessie is te kort om iets anders te kopen dan het enige treinstel van een dergelijk type wat in Nederland is toegelaten. Er is simpelweg geen andere keus. En ook als de concessie van Arriva voor Limburg nog niet helemaal zeker zou zijn dan kan Stadler tamelijk risicoloos aan de bouw beginnen mocht er uiteindelijk een andere vervoerder in Limburg aan de slag gaan, wat ik niet verwacht.
Het feit dat Stadler nu succesvol is met de Flirt heeft dus vooral te maken met de tijd tussen gunning en start van de concessie. Als die langer zou zijn dan is een groot deel van het voordeel voor Stadler verdwenen. Maar onze concessieverleners (meestal de provincies) zijn vaak ten onrechte van oordeel dat 2 jaar voldoende is. Tot op heden is dit niet uit hun hoofd te praten, en daarmee sponsoren ze dus één leverancier. Dat andere fabrikanten hier nog nooit een rechtzaak over hebben gevoerd verbaasd me trouwens. Misschien is dat gewoon een kosten-baten afweging.
Overigens gaat deze situatie wel veranderen. Zoals bekend heeft CAF de aanbesteding gewonnen voor de nieuwe SNG van NS, een treinstel vergelijkbaar met de Flirt. Je ziet, een andere fabrikant komt dus echt wel aan bod, mits de omstandighedenheden gelijkwaardig zijn. En zodra CAF zijn SNG heeft toegelaten dan verandert de situatie en dat is een goede zaak. Er ontstaat dan tenminste gezonde concurrentie. De overige fabrikanten staan dan overigens nog steeds buiten spel zolang bovenstaande 2-jaar termijn gehandhaafd blijft.
Laatst bewerkt door Beel op Vrijdag 25 mrt 2016 om 16:38:53 |